De grote toestroom van vluchtelingen in ons land heeft de laatste jaren heel wat socio-demografische veranderingen teweeggebracht. Veel scholen zijn als gevolg ervan geconfronteerd met Anderstalige Nieuwkomers (AN’ers): “kinderen en jongeren die nog niet lang in België wonen en die niet voldoende Nederlands spreken of begrijpen om de lessen te kunnen volgen.” (Onderwijs Vlaanderen, z.d. ). Scholen met een groot aantal AN’ers hebben dankzij extra middelen de mogelijkheid om een onthaal- of OKAN-klas in te richten, maar in andere scholen die de vereiste aantallen niet halen, worden AN’ers in een reguliere klas opgevangen. Dit heeft doorgaans als gevolg dat de nieuwkomers die de Nederlandse taal te weinig beheersen om aan de klasactiviteiten deel te nemen op de momenten dat ze geen begeleiding krijgen zelfstandig aan het werk moeten.
Leerkrachten die de AN’ers zouden moeten (kunnen) ondersteunen in hun taalontwikkeling zijn vaak onvoldoende opgeleid m.b.t. meertaligheid om de AN’ers te begeleiden. Bovendien wordt van hen al een hoge mate van differentiatie en individuele zorg verwacht voor de Nederlandstalige leerlingen.
Dit onderzoek wil een antwoord formuleren op de vraag: “Welke professionalisering kunnen we aanbieden aan leerkrachten van reguliere klassen in het lager onderwijs om hen te versterken in hun omgang met anderstalige nieuwkomers, zodat deze de onderwijsactiviteiten met succes kunnen volgen?” In een eerste stadium voeren we ‘design research’ uit en ontwikkelen we een analysekader om opdrachten te selecteren en een screeningsinstrument om ze te ordenen. We staven onze theorie met prototypische activiteiten. Vervolgens laten we enkele pilootklassen de prototypes analyseren aan de hand van onze instrumenten. Hiervoor voorzien we een training. De feedback van de pilootklassen bespreken we in een focusgesprek, nadien plaatsen we de ‘good practices’ online. Daarop volgt een oproep naar de Limburgse scholen om een lerend netwerk te vormen. Via een training en enkele focusgesprekken zullen we komen tot een inspiratiebibliotheek. De scholen die hebben meegewerkt en zo het vormingstraject hebben doorlopen, ontvangen een attest.
Hilde Imberechts