Xpo 2.5- een digitaal portfolio voor het kleuteronderwijs

Het project Xpo 2.5 vertrekt vanuit twee vaststellingen. Allereerst merken we dat in het Vlaamse onderzoek naar ICT de implementatie van ICT in het kleuteronderwijs onderbelicht blijft. Officiële beleidsdocumenten, zoals het Europese digitale competentiekader (DigComp), leerplannen, … benadrukken nochtans de nood aan ICT – integratie. Er wordt vastgesteld dat de ontwikkeling van digitale competentie op jonge leeftijd moet beginnen. Een zoektocht naar good practices toont aan dat er nood is aan een didactisch kader als leidraad om technologie krachtig in te zetten in de kleuterklas. We focussen hierbij zowel op het stimuleren van digitale competentie op zich (ICT als doel) als op het ondersteunen van competenties uit de verschillende leergebieden van het kleuteronderwijs (ICT als middel).

Een tweede vaststelling is dat onderwijs steeds meer eigenaarschap inzake leren wil bieden aan leerlingen. Uit onderzoek blijkt dat eigenaarschap kan worden aangeleerd en ingeoefend. We starten hier best al mee in de kleuterklas: hoe kunnen we kleuters hun leerproces zelf in handen laten nemen? Ook in evaluatie van leerresultaten speelt eigenaarschap van leerlingen een steeds belangrijkere rol. Hoe kunnen we evolueren naar een evaluatie die rekening houdt met een veelheid aan factoren en leergebieden en die kijkt naar de persoon in zijn geheel met al zijn talenten en (groei)mogelijkheden? Binnen deze brede visie op evaluatie past het gebruik van portfolio’s als instrumenten om leergroei in kaart te brengen.

We kozen voor dit project als naam Xpo 2.5. De ’X’ is geïnspireerd op de X – factor – visie van Hogeschool PXL die excellentie nastreeft. We geloven er sterk in dat excelleren, een begrip dat breed en met alle aandacht voor eigen persoonlijkheid kan worden ingevuld, al in de kleuterklas begint. ‘Xpo’ refereert naar het exposeren van eigen talenten en leergroei in een digitaal portfolio. Kleuters tonen zo hun talent en leergroei aan zichzelf, de leerkracht, ouders en zorgverstrekkers. 2.5 benadrukt de leeftijdsmarge waarvoor ons portfoliosysteem ontwikkeld wordt. Deze naamgeving matcht met het resultaat dat het project zal opleveren: een portfolio – app voor kleuters met een digitale activiteitencollectie per leergebied én de mogelijkheid tot het vrij registreren van leeractiviteiten. Een bijhorend platform om de betrokkenheid van ouders en zorgverstrekkers te stimuleren maakt Xpo 2.5 volledig.

Om deze app te ontwikkelen starten we vanaf oktober 2019 met een literatuurstudie omtrent ICT in de kleuterklas, eigenaarschap bij kleuters, het evalueren met focus op leergroei en ouderbetrokkenheid. We vullen de bevindingen uit de literatuur aan met ervaringen en bevindingen van een brede groep betrokkenen in focusgroepen. Literatuuronderzoek en focusgroepen resulteren in een didactisch raamwerk. Vervolgens ontwikkelen we de app met de activiteitencollectie in een Teacher Design Team met diverse betrokkenen bij het kleuteronderwijs. Dit gebeurt vanaf oktober 2020. We voorzien een testperiode om de app te verfijnen tussen oktober en februari 2021. Tenslotte delen we onze expertise in een navormingstraject (vanaf maart 2022).