Het monitoren en verhogen van de zelfregulatie van leerlingen van de derde graad van het lager onderwijs met behulp van een webapp en bijhorend didactisch instrumentarium.

We leven tegenwoordig in een “kennismaatschappij (Hargreaves, 2003). Er is veel informatie te vinden op het internet en deze informatie verandert voortdurend. Deze evolutie biedt ook een nieuwe uitdaging voor het onderwijs. Levenslang leren staat in ons huidig onderwijs centraal. Zo lezen we in de beleidsnota onderwijs dat er nood is aan een cultuur van levenslang leren (Weyts, 2019). Zelfregulatie wordt als belangrijke voorwaarde gezien voor het levenslang leren waarbij zelfregulatie wordt gezien als “een proactief en constructief proces waarbij de lerende zelf initiatief onderneemt, doorzettingsvermogen toont en adaptief zijn eigen leerproces vormgeeft.” (Zimmerman, 1989). Bij zelfregulatie gaat het om het nemen van je eigen verantwoordelijkheid in aanpak én in uitvoering van activiteiten. De ontwikkeling van zelfregulatie is een proces dat kan worden getraind en het onderwijs speelt hierbij een belangrijke rol. Deze zelfregulerende vaardigheden zijn in het lager onderwijs grotendeels dan ook opgenomen in de eindtermen ‘leren leren. Deze eindtermen moeten worden behaald op het einde van de derde graad lager onderwijs, leerkrachten moeten het behalen hiervan stimuleren: zowel op school als thuis, via huiswerk.

Het hoofddoel van dit project is om de zelfregulatie van leerlingen van de derde graad van het lager onderwijs te monitoren en te verhogen met behulp van een webapp en een bijhorend didactisch instrumentarium. Om aan dit doel tegemoet te komen onderzoeken we, via een literatuurstudie en een Delphi-study, welke componenten er nodig zijn om de zelfregulatie van leerlingen in kaart te brengen. Als resultaat ontwikkelen we een meetinstrument om het concept zelfregulatie in kaart te kunnen brengen. Nadien wordt de web app ontwikkeld en zal een eerste versie uitgetest worden door ons doelpubliek (user testing), waarna we aanpassingen zullen doorvoeren. De web app geeft leerkrachten, ouders én leerlingen inzicht in zelfregulatie en de vorderingen ervan.

Naast het ontwikkelen van de app, worden ook leerkrachten geïnterviewd met als focus de mate waarin zij het zelfsturend vermogen van leerlingen stimuleren. Deze gegevens worden gevisualiseerd in een dashboard waaruit we nadien een mogelijk effect onderzoeken van het gedrag van leerkrachten (didactisch         handelen)         op         het         zelfregulerend         vermogen         van          leerlingen. Ook leerlingen en ouders halen informatie uit dit dashboard, dit is een ideale tool om aan zelfreflectie te doen: wat kan ik al goed inzake zelfregulatie, waar heb ik nog hulp bij nodig, waar ga ik op vooruit en waar net op achteruit, …? Door hier gericht over na te denken kunnen leerlingen hun zelfregulerend handelen bijsturen (gestimuleerd door de leerkrachten en de ouders) en zijn ze beter in staat om hun huiswerk tot een goed einde te brengen.